Column: Je vergelijking met The Empire Strikes back is doorzichtig en dom

Het tweede seizoen van The Last of Us staat voor de deur, dus het is tijd voor interviews met de makers. Daarbij is het nieuwe seizoen vergeleken met The Empire Strikes Back. Op het eerste gezicht klinkt dat veelbelovend, maar als je een seconde langer nadenkt, merk je al snel dat het een volkomen nietszeggende vergelijking is.

Verhalen hebben een bepaalde structuur. Die is vaak intern binnen één deel. Maar als er meerdere delen zijn, is het vaak ook te voorspellen wat de functies zijn van die verschillende delen. Een trilogie volgt bijvoorbeeld vaak de opzet dat het eerste deel een triomf is voor de helden, het tweede deel een domper, waarna er in het derde deel een grotere en vaak ultieme overwinning te zien is.

Dat maakt het tweede deel vaak een deel dat opvalt. Het is bijvoorbeeld duisterder, heeft een minder bevredigend einde en laat personages meer worstelen met hun identiteit of zwakke punten. Wie Star Wars gezien heeft, zal deze dingen ook zeker terugzien in The Empire Strikes Back.

Maar de film is daar niet uniek in. Toch wordt hij in interviews vaak aangehaald alsof hij op de één of andere manier anders is dan andere films. Recent bijvoorbeeld in verband met het tweede seizoen van The Last of Us.

Showrunner Craig Mazin vindt dat seizoen 2 lijkt op The Empire Strikes Back. Toegegeven, het was The Hollywood Reporter die de film als eerste bij naam noemde, maar Mazin had geen enkele moeite om mee te gaan in de vergelijking. Hij was lovend over de film: Mazin houdt van The Empire Strikes Back en het feit dat de personages niet meer met alles wegkomen en zoekende zijn naar wie ze moeten zijn. Net als in het nieuwe seizoen van The Last of Us!

Maar zoals gezegd: dit zijn eigenschappen die heel veel tweede delen hebben, zeker als de makers al zeker weten dat er nog een deel komt. Want je tweede deel kan je personages en de situatie waar ze in zitten niet statisch laten, maar ook nog niet te hard naar de ultieme conclusie te sturen. Dus ja The Last of Us seizoen 2 lijkt op The Empire Strikes Back, maar dat is een logisch gevolg van het feit dat het een tweede, maar geen laatste seizoen is.

De vergelijking is dus een enorme open deur, maar dat kan nou eenmaal gebeuren. Opvallend is alleen wel dat de vergelijking met specifiek The Empire Strikes Back wel erg vaak gemaakt wordt. De makers van Across the Spider-Verse haalden de Star Wars-film bijvoorbeeld ook al aan. De reden: na het zien van Across the Spider-Verse moet je gewoon weten hoe het afloopt, net als bij de tweede/vijfde Star Wars-film.

Maar ook hier geldt: dat is gewoon hoe een tweede deel van een trilogie werkt. Als je mensen zover krijgt om het tweede deel te kijken, moet je het spannend houden en zorgen dat ze ook terugkomen voor de ontknoping. Bij een geplande trilogie zie je zelden tot nooit een middelste deel waarbij je na afloopt denkt “het is wel mooi geweest, dit is een prima einde”.

De echte reden dat The Empire Strikes Back steeds wordt aangehaald is niet omdat het zo’n fantastische vergelijking is. En al helemaal niet omdat het een vergelijking is die enig nieuw inzicht geeft in de nieuwe film of serie waar het over gaat. Makers van nieuwe films proberen gewoon op een vrij doorzichtige manier de hype voor hun project te vergroten.

Want Star Wars is een cultureel icoon en volgens veel kijkers is The Empire Strikes Back de beste film in de reeks. Niemand zegt ooit “mijn film is net zo goed als The Empire Strikes Back”, maar ze weten dondersgoed dat die suggestie gewekt wordt door de vergelijking te maken. Maar ja, nu de vergelijking zoveel gemaakt wordt, is deze tactiek om te suggereren dat je film of serie goed is, wel wat voorzichtig aan het worden.

Er is ook een wat onschuldiger kantje. Zoals gezegd is Star Wars een cultureel icoon, dus als je het aanhaalt in je vergelijking, hoef je die vergelijking niet zo erg uit te leggen als wanneer je een minder bekende film kiest. Feit blijft alleen wel dat de vergelijking met The Empire Strikes Back niets anders meer zegt dan: “dit is nog niet het einde en wij, de makers, vinden ons werk aan het middenstuk erg goed”.