Bordspel: Carcassonne Review

Geef maar toe: we vinden het allemaal weleens lekker om onder te dompelen in een andere wereld. Om die reden spelen we films, lezen we boeken, maar ook bordspellen lenen zich hiervoor. Carcassonne neemt ons mee naar een tijdperk vol ridders, struikrovers en meer.

Type: bordspel
Aantal spelers: 2-5
Leeftijd: vanaf 10 jaar
Duur: 45 minuten
Uitgever: 999 Games
Huidige adviesprijs: € 27,99

Een korte geschiedenisles
Carcassonne is de naam van een Zuid-Franse stad. In de middeleeuwen ging het er ruig aan toe: mensen moesten in de kerk geloven en vooral niet protesteren. Want elke ketter werd de dood ingejaagd. Het is in dit ouderwets landschap waar twee tot vijf spelers aan de slag gaan. Aan de slag met het leggen van tegels, het inzetten van monniken, struikrovers, ridders en boeren, om op die manier overwinningspunten te behalen. Zoals zo vaak het geval is: degene met de meeste punten op het einde wint.

Zelf het speelbord maken
Maar hoe ziet een speelbeurt er nu daadwerkelijk uit zul je je afvragen. Anders dan met andere bordspelen heeft Carcassonne geen speelbord, maar wordt het speelveld door de spelers zelf gecreëerd. Het spel heeft namelijk 72 landtegels waarop steden, wegen, weiden of kloosters staan afgebeeld. De eerste tegel wordt neergelegd en vanaf daar moet in iedere beurt een speler een nieuwe tegel pakken en aanleggen. Het is het idee van Domino, alleen dan anders. Zodra alle tegels op zijn, is het spel afgelopen.

Drie stappen in een speelbeurt
De kunst is om wat zinnigs met die tegels te doen. Zo krijgt iedere speler aan het begin van het spel acht horigen. Elke horige kan ingezet worden als ridder, struikrover, boer of monnik. Zodra een horige goed geplaatst wordt, levert dit later punten op. Een speelbeurt kent drie korte stappen:

Waar het omgaat is de iets afbouwen, tenminste als je meteen punten wilt scoren. Op weide worden boeren geplaatst en weiden kunnen niet afgebouwd worden, die punten worden pas op het einde van het spel toegekend. Tijdens het spelen zelf ben je voornamelijk bezig met het afbouwen van steden, wegen of kloosters. Een weg bouw je af als het een doorlopende verbinding vormt tussen twee punten (splitsing, stadspoort of klooster), een klooster bouw je af, als er aan elke zijde tegels zijn aangelegd en een stad bouw je af als het een sluitende stadsmuur heeft, zonder gaten.

Goed nadenken over waar de horigen te plaatsen
De voorwaarde is echter wel dat er een of meerdere horigen zijn op datgene wat afgebakend is, anders kan de speler geen punten verdienen. Bij een weg horen struikrovers, bij een klooster een monnik en bij een stad een of meerdere ridders. Daarom is het verstandig om goed na te denken waar horigen ingezet moeten worden tijdens het spelen. Wat probeer je precies te veroveren aan punten? Ga je voor het innemen van een stad? Denk je de langste weg te bouwen? Het kan allemaal. Het is leuk dat er een tactisch element in het spel verwerkt zit, iets dat te vergelijken valt met het denkniveau van spellen als Kolonisten van Catan. Hoewel geluk uiteraard ook een factor speelt, is het van belang steeds op te letten en na te denken. Zo heeft iedere speler maar een beperkt aantal horigen om in te zetten, maar ook zijn er een of meerdere tegenspelers.

Strijden om een gebied
Dus denk vooral niet dat je een grote stad zelf meteen kan bouwen en in kan nemen om op die manier punten te verdienen. Jij mag ridders daar neerzetten, maar anderen ook. Degene die dan ook een bepaald gebied verovert, is degene die daar de meeste horige heeft staan. En dit geldt met alles. Heb jij drie struikrovers op een lange weg en je tegenspeler twee, dan win jij alle punten. Bij een gelijke hoeveelheid aan horigen, krijgt elke betrokken speler het volle aantal punten. Hoewel je een beperkt aantal horigen hebt om te gebruiken en dezen dus essentieel zijn voor het behalen van punten bij een afgebouwd gebied, krijgt je tijdens het spel wel weer regelmatig horigen terug. Elke keer dat een klooster, stad of weg wordt afgebouwd, worden er meteen punten geteld en krijgt iedere speler de horigen van dat gebied weer terug. Let op: dit geldt niet voor de boeren. Alle boeren die op weiden worden geplaatst, blijven het hele spel liggen. Kortom, het is verstandig om niet te veel boeren in weiden te leggen, want daar schiet je niet veel mee op.

Twee momenten van puntentelling
Het punten tellen gebeurt dus in twee fases: tijdens het spelen zelf en na die tijd. Dit systeem werkt erg goed. Elke keer dat een stad, klooster of weg is afgebouwd, worden de punten geteld en dit wordt bijgehouden op een handig waardetabel. Als alle tegels op zijn worden de overige punten geteld: dus alle onafgemaakte gebieden waar horigen staan, als ook alle boeren. Pas dan kan de eindstand opgemaakt worden en komt er een winnaar uit de bus.

Wat zo leuk is aan de punten is dat alles zorgt voor een andere toekenning van punten. Als je een klooster afbakent, kan dit andere punten opleveren dan wanneer je een stad afbouwt of een lange weg bouwt. Hoe dit in zijn werk gaat, zal spelenderwijs al heel snel duidelijk worden. De eerste keer zul je niet precies doorhebben wat handige zetten zijn tijdens het spelen, maar al gauw zul je de kneepjes in de vingers krijgen en snode plannetjes smeden.

Verplichte kost
Carcassonne is dan ook een aanrader voor iedereen, een spel dat eigenlijk bij iedereen in de kast zou moeten liggen. Waarom? Omdat het een perfecte mix van geluk en tactiek kent. Behalve dat het super leuk is om met twee personen te spelen, kan het ook gespeeld worden met drie, vier of vijf personen. Met een handleiding die niet beter verzorgd had kunnen zijn, pak je Carcassone zo op en biedt het elke keer weer een hele andere uitkomst. Dompel je onder in de wereld van Carcassonne en plezier is gegarandeerd.