Westwood Studios wiki - XGN Biografie

Bij de laatste XGN Biografie stond snelheid centraal, wat in de vorm van Criterion Games kwam. Deze week een andere kant van de game-industrie, die van tactiek en manschappen beheersen; aspecten die op het conto zijn geschreven van Westwood Studios. Lees het in onze Westwood Studios wiki special!

Op het eerste gezicht lijkt het niet bijster slim om na de videogamecrash uit 1983 een nieuw bedrijf op te richten dat zich focust op nieuwe games. Helemaal niet als de gehele tweede generatie spelcomputers ten onder is gegaan door de bubbel die het zelf had gecreëerd in de voorgaande jaren. Maar misschien is het succes te vinden bij de PC, de centrale hub voor vele mensen?

Dat is het idee van Brett Sperry en Louis Castle in 1985. Het doel is een nieuw firma maken die zich specialiseert in entertainment software. De studio krijgt de naam Westwood Associates en wordt vernoemd naar het “entertainment ontmoet professionele karakter” van een buurt in Los Angeles, aldus Castle in een interview met GameSpy:

De studio richt zich eerst voornamelijk op het porten van 8-bit titels naar 16-bit consoles, zoals de Commodore Amiga en de Atari ST. De winst die de studio uit deze contracten haalde, werd geïnvesteerd in de ontwikkeling van haar eigen game. Die game is Mars Saga uit 1988 die op de Commodore 64, Apple II en MS-DOS verschijnt. Een game die al de eerste kenmerken bevat van iets wat later het kenmerk van Westwood wordt.

Westwood Associates speelt zichzelf daarna meer in de kijker met enkele titels gebaseerd op het BattleTech-universum. Kort na Mars Saga komt BattleTech: The Crescent Hawk’s Inception uit en twee jaar later verschijnt BattleTech: The Crescent Hawk’s Revenge. Titels die onder de noemer RTT vallen, real-time tactics: de effecten van oorlogsvoering zijn direct merkbaar, maar je hoeft geen grondstoffen te verzamelen.

Eén jaar later volgt het grotere succes met Eye of the Beholder, een RPG gebaseerd op het Dungeons & Dragons universum. Jij bestuurt met enkele klikken op de knoppen vier personages die een beholder, een mythisch wezen uit het D&D-universum, moeten uitschakelen. Critici prijzen de game als “een droom die uitkomt voor D&D-fans” en overladen de game met superlatieven.

Behalve de twee vervolgen voor Eye of the Beholder, levert Westwood ook de grafische avonturen Legend of Kyrandia af en ook die titel krijgt twee opvolgers. De studio werkt zelfs aan een platformer voor de SNES, gebaseerd op de Lion King film. Maar de studio trekt vooral de aandacht van Virgin Games, de videogame-afdeling van Virgin Group. In 1992 besluit Virgin Games de studio op te kopen en verandert Westwood Associates de naam in Westwood Studios. En dan begint het ­­real-time strategy avontuur pas echt.

Virgin Games loopt op dat moment namelijk al met het idee om een game te maken gebaseerd op Dune, een sciencefiction verhaal wat over diverse planeten draait en andere maatschappelijke aspecten. Virgin Games benadert Sperry en Castle om een titel te maken gebaseerd op Dune die een basiselement van Battletech bevat: real-time gevechten.

Het idee van Sperry en zijn team is om een game te maken waarin jij op zoek moet naar hulpmiddelen waarmee je units kan maken, die units ook makkelijk en snel overal heen kunt sturen en dat die units ook onderverdeeld zijn in verschillende facties met allemaal diens eigen kenmerken en wapens.

In 2018 is het misschien lastig voor te stellen, maar het aansturen van individuele units met slechts een klik op je muisknop was in 1992 revolutionair. Simpel en snel, waardoor de strijd in een rap tempo vordert. Ook de toevoeging van het verzamelen van resources is nu iets wat normaal is voor een RTS, maar toentertijd waren Sperry en zijn team de eersten die het bedachten voor Dune II.

De inspiratie voor zo’n game halen Sperry en Westwood Studios uit de teloorgang van andere strategietitels, waarbij je alleen moest vechten en meer niet. In een interview met gameblad Edge zegt hij het volgende:

Sperry is dan ook de eerste die de term real-time strategy gebruikt. In een interview met GameSpot vertelt hij hoe daarop kwam:

Dune II is een commercieel succes en verkoopt binnen vier jaar meer dan 250.000 keer voor de PC. Recensenten zijn vol lof over de titel, zoals het blad Computer Gaming World dat zegt dat Dune II een “echte parel is met het beste geluid en graphics in een strategiegame”. Dune II is slechts het opstapje voor Westwood Studios die met haar volgende titel echt potten en pannen gaat breken.

In 1993 begint Westwood Studios aan de ontwikkeling van Command & Conquer, een RTS-titel die niet gebaseerd is op sciencefiction, maar zijn wortels vindt in het huidige klimaat: de Golfoorlog woedt voort en de dreiging van terrorisme neemt steeds meer toe. Veel elementen die in Dune II al bepalend waren voor het RTS-genre, worden in Command & Conquer uitvergroot.

De game draait om de strijd tussen twee facties: de Global Defense Initiative en de Brotherhood of Nod, die wordt geleid door de mysterieuze Kane. Beide groeperingen strijden om Tiberium, een raadselachtig maar uiterst zeldzaam goedje dat langzaam over de wereld verspreid wordt.

Het verzamelen van het Tiberium is dan ook noodzakelijk om de strijd te winnen en om units te creëren, evenals basissen en andere gebouwen, die essentieel zijn voor het gevecht, plus een zogenaamde technology tree – het upgraden van basissen of units om ze sterker te maken of andere units te ontwikkelen.

Het ontwikkelingsproces is om door een ringetje te halen: alles gaat snel, soepel en de medewerkers zijn gefocust en hebben plezier in hun werk. Lead progammer Joe Bostic meldt jaren later tegen CVG zelfs dat hij zich soms nog achter het hoofd krabde dat hij zoveel plezier had met ontwikkelen van de game en er tegelijkertijd voor betaald kreeg. Ook de vele playtesters die C&C onder handen nemen zijn razend enthousiast.

Niet alleen de RTS-aspecten zijn kenmerkend voor Command & Conquer ook iets compleet anders heeft de harten gestolen van de vele spelers die ooit eens Command & Conquer hebben gespeeld: de live action scènes in de game. Voor elke missie begint, krijg je een FMV (full motion video) te zien, waarin er wat meer wordt verteld over jouw komende doelen.

In een interview met CVG geeft medeoprichter Louis Castle aan dat acteur Joseph D. Kucan, die het personage Kane gestalte geeft, erg geholpen heeft tijdens het opnemen van de tussenstukjes:

Het campy-gehalte van de scènes is voor velen charmant en getuigd van een studio die veel liefde in haar project heeft gestoken. De scènes worden zelfs een bepalend element van de serie en voor velen zijn de FMV’s en Command & Conquer onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Command & Conquer komt in 1995 uit voor de PC en verkoopt binnen één jaar meer dan één miljoen examplaren: de RTS-titel een gigantisch succes en twee jaar na de release brommen de C&C-disks in drie miljoen verschillende computers. Entertainment Weekly is vol lof en schrijft dat “als jij het als kind leuk vond om met speelgoedsoldaatjes te spelen, je nu op een landmijn bent gestapt en naar de hemel bent gegaan” en Computer Games Magazine noemt C&C “een adrenaline rush in een doosje”.

De bezige bijtjes bij Westwood Studios zoemen vrolijk door en werken al aan een nieuwe Command & Conquer game, maar geen direct vervolg op de eerste C&C-titel. De medewerkers vragen zich hardop af: wat als de Tweede Wereldoorlog nooit had plaatsgevonden? Wat zou er dan allemaal zijn gebeurd?

Het wordt het plot van Red Alert, een game die zich in een alternatieve tijdlijn afspeelt. Hierin reist Albert Einstein terug in de tijd om Adolf Hitler uit te schakelen, zodat hij nooit aan de macht komt. De Tweede Wereldoorlog zal nooit plaatsvinden, maar het plan werkt averechts: Stalin en zijn Sovjet Unie nemen Europa in.

Met het verhaal als rode lijn begint Westwood Studios aan Red Alert en het bedrijf weet op dat moment wat het wil en wat het moet doen. Het sciencefictionelement uit Dune II komt in Red Alert nog meer naar voren met bepaalde wapens die rechtstreeks uit de hersenpan van Nicola Tesla komen: de Teslacoil is een bruut Russisch wapen waarmee jij jouw tegenstanders naar de verdoemenis zapt.

Eén jaar na de release van Command & Conquer is Command & Conquer Red Alert verkrijgbaar voor de PC en in het najaar van 1997 verschijnt de titel ook op de PlayStation. Net zoals diens voorganger is ook Red Alert een gigantisch succes; in de eerste maand wordt de game meer dan 1.5 miljoen keer gekocht.

Ook critici zijn enthousiast. GameSpot schrijft dat “de twee kampen geen kopieën van elkaar zijn, maar een soort balans bezitten. Voeg daar ook het geweldige level design, de cutscènes, graphics en geluidseffecten aan toe en Red Alert hoort in hetzelfde rijtje als Civilization II en Quake; games die een legendarische voorganger opvolgen en ze meteen overschaduwden.”

Het jaar erop krijgen PC-gebruikers ook nog twee uitbreidingen voor de kiezen: Counterstrike en The Aftermath. De twee expansion packs bieden nieuwe units, nieuwe missies, mappen en zelfs muziek. De iets minder serieuze toon die Westwood gebruikt voor Red Alert slaat aan en in Counterstrike is dat ook te zien: er zitten zogenaamde mierenmissies in, waarbij jij moet strijden tegen een leger gigantische mieren met de Sovjet Unie én de geallieerde troepen.

De weg die Westwood Studios bewandelt lijkt wel van goud te zijn gemaakt, want elke titel die de studio uitbrengt, plus uitbreidingen, is een gigantisch succes. Een succes wat zijn weerga nog niet kent. Tot een bedrijf met twee letters op de deur klopt.

Het succes van Red Alert brengt Westwood bepaalt geen windeieren, maar de studio die Westwood kocht, Virgin Games, zit krap qua geld. Electronic Arts klopt in 1998 vervolgens aan bij Virgin Games om Westwood Studios over te nemen voor het enorme bedrag van 122 miljoen dollar. De uitgever ziet potentie in de succesvolle Command & Conquer reeks, die op dat moment erg gewild is. Helemaal aangezien Westwood al een vervolg heeft aangekondigd dat onderweg is.

Eerst brengt de ontwikkelaar nog Lands of Lore: Guardians of Destiny uit en een gedeeltelijke remake van Dune II, genaamd Dune 2000, maar dan richt Westwood de pijlen op de nieuwste Command & Conquer die het bedrijf al aankondigde toen de eerste C&C-game verscheen. Maar in tegenstelling tot de ontwikkeling van de eerste game, verloopt die van Red Alert allesbehalve perfect.

De game wordt meerdere keren uitgesteld: van november 1998 naar de lente van 1999 en vervolgens de zomer van datzelfde jaar. Een oud-medewerker van Westwood Studios geeft jaren later aan dat er veel features gepland waren, maar nooit in de game zijn gekomen. Zo zou Tiberian Sun een dynamisch lichtsysteem moeten hebben wat een groot effect op de gameplay zou moeten hebben, evenals enkele geschrapte units.

Ook qua tussenscènes gaat het niet goed. Voor de eerste keer werkt de ontwikkelaar met professionele acteurs, maar het opnemen van de filmpjes en de regels gebeurt al zo vroeg in het ontwikkelingsproces, dat de verhaallijn op dat moment nog niet eens af is.

Ondanks die tegenslagen zijn de verwachtingen voor Tiberian Sun hooggespannen. Op 27 augustus 1999 komt de titel uit voor de PC en binnen twee maanden wordt de game al twee miljoen keer verkocht; een daverend succes. En wederom ontvangt de titel prima recensies en op bepaalde gebieden onderscheidt de game zichzelf: de singleplayer is meeslepend, de multiplayer blijft een sterk aspect en ook de nieuwe graphics betoveren de spelers.

Toch is Westwood Studios niet de enige ontwikkelaar die een RTS-titel creeert en vooral 1999 is er een scala aan real-time strategy­ titels te spelen. Age of Empires II, Total Annihalition II, Battlezone II, Dungeon Keeper II en Homeworld zijn slechts een paar namen die in dat kalenderjaar verschijnen; de concurrentie is moordend op dat moment, helemaal met Starcraft en Warcraft die samen met de C&C-games het RTS-genre beheersen.

Net zoals Red Alert krijgt ook Tiberian Sun een uitbreidingspakket genaamd Firestorm. Ook deze expansie biedt nieuwe missies, mappen en units. Maar Westwood is op dat moment al druk bezig met de nieuwste game, een opvolger voor Red Alert. Red Alert 2 komt zelfs datzelfde jaar nog uit voor de PC.

De basis van de game staat nog steeds als een huis en ook in Red Alert 2 is dat het geval. De game ziet er grafisch nog beter uit dan Tiberian Sun en wordt dan ook weer geroemd door die ijzersterke RTS-formule die het al jaren hanteert. IGN geeft de game een 9.3 en noteert dat “Red Alert 2 een uitstekend voorbeeld is van alles wat RTS games zijn”.

Het campy-gehalte van de filmpjes blijft en de studio weet steeds meer grotere namen aan te trekken. Acteurs als Ray Wise, Udo Kier, Barry Corbin en Kari Wuhrer zijn allemaal in te zien in de tussenscènes en brengen een satirische charme naar voren wat erg vermakelijk is. De gezichten en stemmen maken ook hun opwachting in het uitbreidingspakket voor Red Alert 2, Yuri’s Revenge.

In oktober van 2001 verschijnt Yuri’s Revenge voor de PC en het al absurde verhaal van Red Alert wordt nog meer aangedikt. Een mysterieuze oud-Sovjet genaamd Yuri heeft een machine gemaakt die de gedachten van iedereen kan beheersen, waarmee hij de wereld wil overnemen. Aan jou de taak, of je nu als de geallieerden speelt of als de Sovjet Unie, om de man te stoppen.

Net zoals Red Alert 2 krijgt ook Yuri’s Revenge goede cijfers. GameSpot beloont de uitbreiding met een 8.5 en noemt het een “noodzakelijke aankoop voor iedereen die van Red Alert 2 heeft genoten”. PC Gamer noemt Yuri’s Revenge zelfs de beste expansie van 2001. De tijden veranderen voor Westwood Studios en de serie.

Na zes jaar real-time strategy titels gooit Westwood het over een andere boeg. De nieuwe Command & Conquer-titel laat jou niet meer troepen bouwen, hulpmiddelen verzamelen en oorlog voeren op grote schaal, maar verplaatst je naar slechts één personage: Captain Nick ‘Havoc’ Parker. Command & Conquer Renegade, zoals de titel officieel heet, is vanuit ­first-person te spelen of third-person. Maar geen camera meer van boven over je troepen.

De studio creëerde zelfs een nieuwe engine voor de game, die tijdens de ontwikkelingstijd nog Commando als codenaam had. De zogenaamde Westwood 3D-engine toverde nog betere en realistische graphics op je scherm. Het systeem werkte zo goed dat de engine ook werd hergebruikt voor Command & Conquer Generals.

Maar niet alles is koek en ei tijdens de ontwikkelingsperiode. De game mist meerdere malen zijn releasedatum en wordt vaak uitgesteld. Of dit door de hoge eisen van Westwood zelf komt, of door de eventuele bemoeienis van EA, is niet bekend. Ondanks dat wist Westwood nog wel de humor erin te houden en maakte de studio een filmpje met het personage uit Renegade dat langsgaat bij de studio zelf om ervoor te zorgen dat Renegade geen verdere vertraging zou oplopen. Ironisch genoeg werd de game na het uitbrengen van het filmpje wederom uitgesteld.

Command & Conquers Renegade verschijnt op 1 maart 2002 voor de PC en ontvangt gemengde reacties. Eurogamer geeft de game een 4 en heeft het over “dramatische AI, een slechte balans in missies en connectieproblemen”, terwijl IGN een 7.8 geeft en beaamt dat “de echte C&C-fan veel plezier uit deze game zal halen”.

Een ander deel van studio werkt ondertussen aan haar eerste MMORPG-titel: Earth & Beyond. In die game kon je kiezen uit drie verschillende rassen en je eigen personage met professie maken om zo door het wijde universum te trekken. Met diverse schepen kon je van planeet naar planeet vliegen om daar weer bepaalde queesten of evenementen te doen.

Earth & Beyond komt op 22 september 2002 uit voor de PC en wordt wel prima ontvangen door fans en critici. IGN geeft de game een 8.8 en vindt dat “de gameplay, de setting en diepgang van Earth Beyond het een klasse apart maken in de MMORPG-wereld”. GameSpot vindt de combat en het reizen erg repetitief en hoopt dat de RPG verandert in de toekomst, zoals het een MMORPG betaamt.

Helaas is dat iets wat niet gaat gebeuren. Renegade en Earth & Beyond voldoen niet aan de verwachtingen van EA en vijf maanden na de release van Earth & Beyond besluit de uitgever om Westwood te sluiten en het personeel onder te verdelen bij andere EA-gerelateerde studio’s. Sommige werknemers doen dit niet en richten hun eigen studio op, Petroglyph Games.

Het sluiten van Westwood Studios in 2003 betekende een einde van een gamestudio die het RTS-genre bijna uit heeft gevonden. Meerdere medewerkers konden een andere plek vinden, of gingen bij EA Pacific of EA Los Angeles aan de gang. Het roemruchte verleden van de ontwikkelaar zal onthouden worden, al is het maar door het populair maken van het real-time strategy genre.

De Command & Conquer-reeks is nog steeds in handen van EA en na het sluiten van Westwood Studios kwamen er nog meerdere C&C-titels uit waar oud-medewerkers van Westwood aan hebben gewerkt: het eerdergenoemde Generals, evenals Command & Conquer 3: Kane’s Wrath, Red Alert 3 en Command & Conquer 4: Tiberian Twilight.

In oktober van 2013 besloot EA zelfs tijdelijk de stekker uit de franchise te trekken; het al aangekondigde Generals 2, wat een free-to-play game zou worden, werd geannuleerd en de serie werd in de koelkast gezet. Tot afgelopen E3, toen EA bekendmaakte dat de serie een comeback maakt als C&C Rivals: een RTS-game voor de telefoon.

Hoe het verdergaat met de C&C-franchise gaan we zien in de komende jaren, maar de impact die Westwood Studios achterliet met de eerste titels uit de serie zal altijd blijven.

Volgende week een biografie over Respawn Entertainment, de studio achter Titanfall. Tot dan!