Was gamen vroeger beter dan nu?

De game-industrie heeft in de afgelopen 20 jaar een vogelvlucht van ontwikkeling meegemaakt. Ja, qua mogelijkheden en op grafisch vlak is het er een heel stuk op vooruitgegaan, maar is gamen nog wel echt gamen of was het vroeger veel beter?

Een jaar of 20 geleden was het gamen heel anders dan nu. Er zijn dan ook op bijna ieder vlak verschillen ontstaan. De ene keer komt dat door de technologie die met sprongen vooruitgaat, en de andere keer komt dat door het gevoel bij games dat compleet veranderd is de afgelopen jaren. In deze special belichten we een aantal van de punten waarop de game-industrie veranderd is en zetten we de games van vroeger eens tegen die van nu af. Laten we maar beginnen met de meest duidelijke verandering: de graphics.

Gekleurde blokjes tot je er scheel van zag
In de games van vroeger was er nog geen sprake van HDMI of High Definition. Nee, je mocht al blij zijn als je console een scartkabel, dat flinke ding met een blok voor achter in je televisie, ondersteunde. Anders mocht je een antennekabel in je tv stoppen. Dan kon je met je tv aan de slag om de juiste frequentie op te zoeken, fijn te stellen om de meeste sneeuw weg te krijgen, om vervolgens lekker te gamen.

Dat gamen zag er heel anders uit dan dat het er vandaag de dag uitziet. Waar nu geklaagd wordt over een textuur die niet lekker past op een muur of over het stemacteerwerk wat niet helemaal bij het uiterlijk van een personage past, was dit vroeger helemaal niet zo. In veel games was niet eens spraak aanwezig en als dat al in een game zat, was het vaak redelijk minimaal. Ook grafisch waren de games vroeger een stuk minder dan tegenwoordig.

Toch zag het er allemaal gelikt uit voor die tijd, hoewel het simpelweg een berg samenhangende blokjes, of pixels, was die in een bepaalde kleur op je scherm stonden. De achtergronden waren statisch en herhaalden zich veelal, maar er was zeker wel goed over nagedacht. Op de voorgrond bewoog ook van alles over je scherm waaronder de tegenstander en natuurlijk jouw karakter of je auto in het geval van een racegame.

Alles was hardcore
Ja, het uiterlijk van de games was veel minder dan dat van de games die tegenwoordig te spelen zijn. Deze gepixelde avonturen van toen wisten echter wel dezelfde boodschap over te brengen als de wonderlijke avonturen van nu. Het voordeel van de games van vroeger is alleen dat je wist dat het niet realistisch zou worden en nu verwacht je dat juist ergens van een game. Als een mond dus niet kloppend beweegt met de bijbehorende stem of de ogen lijken een tikje te glazig bij een personage, valt dit gelijk op en voldoet een game al snel niet aan de verwachtingen.

Dan zijn er tegenwoordig ook nog de spellen voor casual gamers. Mensen die af en toe tussendoor een spelletje willen spelen. Dat is allemaal prima natuurlijk, maar de moeilijkheidsgraad over het algemeen is ook flink gedaald in vergelijking met vroeger. Waar je tegenwoordig echt flink de fout in moet gaan om dood te gaan, legde je vroeger om de paar minuten het loodje. Je kon toen vaak ook niet kiezen om de game op makkelijk of extra makkelijk te spelen en het was ook niet nodig om een game op extra moeilijk te zetten voor een beetje uitdaging, want de games waren een stuk moeilijker dan nu.

Zet voor de grap maar eens Battletoads of een klassieke Mega Man game aan. Binnen tien minuten ben je voor de zoveelste keer doodgegaan, omdat je weer mis springt of door die ene vervelende vijand geraakt wordt. Dat zul je tegenwoordig niet meer snel meemaken. Vijanden moeten je vaak aftuigen of helemaal vol lood pompen voor je een keer de pijp ui gaat. Ook is het tegenwoordig zo dat je om de paar honderd meter wel een checkpoint tegenkomt, waar je opnieuw begint als je te overlijden komt.

Game over
Vroeger waren deze er niet. Als je doodging, kon je helemaal van voor af aan beginnen in dat level en game over betekende het spel van voor af aan beginnen. Niks geen opgeslagen vorderingen of checkpoints. Natuurlijk was het lullig als dat gebeurde, maar als je dat ene level dan gehaald had of zelfs maar een moeilijk stukje van dat ene level, had je echt het gevoel iets klaargespeeld te hebben. Als je een game dan uitgespeeld had, voelde je je de koning te rijk en had je het gevoel alles uit een game gehaald te hebben wat erin zat.

Nee, games van nu zijn niet van hetzelfde kaliber als games van vroeger. Er kwam echt iets bij kijken wilde je het goed kunnen, en op een meevaller hoefde je ook niet te rekenen. Alles viel of stond met het hebben van skills. Bloed, zweet en tranen kon een dergelijke game je kosten en je moest er echt goed in zijn, of je kwam gewoonweg niet verder. Tegenwoordig wandel je eigenlijk gewoon door een game heen en leg je deze zonder erover na te denken in de kast, als je deze uitgespeeld hebt. Natuurlijk zijn er nog steeds games die wat pittig kunnen zijn, maar echt tot op het bot gaan ze meestal niet meer. Een mooi voorbeeld van een game die nog wel het bloed onder je nagels vandaan haalt en echt tot op het bot moeilijk is, is Dark Souls.

Compleet aangeleverd
Games waren vroeger ook veel korter dan nu. Dat was op zich ook niet zo gek, want waar een game nu op een dvd of een blu-rayschijfje geleverd wordt, kwam deze destijds op een floppy of als cartridge met een geheugen dat niet eens boven één megabyte komt. Waar men nu zeurt over een speelduur van zes uurtjes, deed je vroeger niet zo moeilijk.

Naast de speelduur is ook een onderwerp wat steeds weer naar boven komt: het afleveren van een complete game. Veel games worden voor ongeveer 60 euro uitgebracht met een 'complete' game op de disc. Maar achteraf blijkt dan dat er nog een stuk of drie contentpakketten met een stukje verhaal voor- of na de originele game volgen die doodleuk voor een tientje per stuk aangeboden worden. Ook bij multiplayer games komen er nog een paar wapens, mappen of wat personages bij die niet in de originele game zaten, maar nu wel voor een bedrag gekocht kunnen worden in de vorm van DLC. Borderlands 2 doet dit bijvoorbeeld met verve. Het is ook fantastisch dat dit tegenwoordig kan want een bug hier en daar kan nu gewoon verholpen worden, en ook is het mogelijk om de speelduur van de game wat te verlengen door extra mappen of wapens toe te voegen. Als achteraf blijkt dat dergelijke content allang op de disc stond is het niet zo netjes.

Bij games van vroeger kocht je een cartridge waar alles op stond. Je stak 'm in je console en speelde het spel zoals dit afgeleverd was. Als er dan foutjes in zaten was dat erg vervelend, maar dat kon niet meer verholpen worden door een update of zo, want die waren er niet. Waar je wel zeker van kon zijn, was dat je de complete game in huis had gehaald inclusief alle content die erbij hoorde.

Vroeger kostte een nieuwe game een gulden of 60 en daarmee haalde je alles in huis wat je nodig had om de complete game te spelen. Tegenwoordig is de gemiddelde verkoopprijs van een nieuwe game ongeveer 60 euro, en dan kun je pas beginnen. Wel is het vaak nog zo dat er een stukje verhaal, een mappenpakket of een seizoenspas voor alles tegen betaling bijgevoegd kan worden.

Persoonlijker
Dat laatste is tegenwoordig dus ergens wel ideaal, en dan vooral voor de multiplayerervaring van de games. Deze is namelijk ook een stuk veranderd ten opzichte van vroeger. Toen hadden games wel multiplayermodi zoals versus of co-op, maar er waren geen online diensten. Waar je dus nu in je eentje met een headset op je hoofd zit te gamen met de halve wereld, wat op zich erg leuk is, deed je dat vroeger met je vrienden op de bank. Dit kan nu ook nog, maar omdat online gaming mogelijk is, doen veel mensen dit niet meer. Het gaf een persoonlijk tintje aan de games die je samen speelde, want je kwam speciaal hiervoor bij elkaar en dat is nu dus niet meer nodig. Vergelijk dit verschil met het verschil tussen bij elkaar op de koffie gaan om te kijken hoe het nu is en elkaar via Facebook de vraag te stellen hoe het ermee voorstaat.

Als je nu een potje FIFA gaat spelen, weet je op het eerste gezicht niet tegen wie je nou speelt. Is het een man of een vrouw? Waar komt deze persoon vandaan? Je hebt er geen idee van. Vroeger zag je je mede- of juist tegenspelers, want ze zaten naast je. Je wist wie ze waren en je werd al zeker niet iedere vijf minuten uitgescholden voor noob of homo, omdat je simpelweg beter was. Er was ook geen 'ragequit' zoals we dit tegenwoordig kennen. Natuurlijk werd jij of je tegenstander wel eens boos, maar net voor het einde van een match de stekker uit de console trekker was not done. Dit zie je tegenwoordig steeds meer en vaker terug in games. Al voor de eerste pot is uitgevochten is de helft van de lobby al een homo en zijn er al diverse moeders onjuist bejegend. Tegen het einde van de eerste pot is vaak de lobby al wat uitgedund en als je een vechtspel zoals Mortal Kombat speelt, kun je er donder op zeggen dat je geen Fatality hoeft te doen, want de stekker gaat er toch uit aan de andere kant.

Evolutie
Om het even kort te zeggen zijn games de afgelopen twintig jaar ernstig veranderd, waardoor je niet zomaar kunt zeggen: 'toen was het beter' of 'nu is het beter'. Voor allebei is wel iets te zeggen. Natuurlijk is op het grafische vlak en op het gebied van geluid nu veel meer mogelijk. Dit heeft het voordeel dat alles er gelikter uitziet ten opzichte van vroeger, maar de stijl van vroeger heeft ook wel zijn charmes. Qua gameplay was het voorheen allemaal veel bruter waardoor je echt skills moest hebben om het einde van een game te bereiken. Nu kun je ervoor kiezen of je een game op een hoge moeilijkheidsgraad wil doorspelen of niet. Ook op dit gebied is voor allebei wel wat te zeggen. Vroeger had je geen keuze en moest je je als het ware ontwikkelen in een game en nu zijn games wat toegankelijker voor iedereen.

Op het gebied van prijs ligt alles een beetje hetzelfde als je de euro en gulden even vergeet, maar is het wel zo dat je vroeger de complete game kreeg voor dat geld. Nu kun je de game uitbreiden als je dat wil en is het mogelijk om de game achteraf nog net wat aan te passen middels een update. Waar het grootste verschil lijkt te zitten is de manier waarop we spelen. Veelal online in plaats van samen op de bank, gewoon omdat het kan. Er zijn voordelen voor het online gaming want er is altijd wel ergens iemand online, maar het is een stuk minder persoonlijk geworden omdat je niet weet met wie je speelt. Daarnaast is het aan de orde van de dag dat je uitgescholden wordt en dat mensen stoppen omdat ze niet kunnen winnen. De games en de manier van gamen zijn veranderd, maar de gamer ook. Noem het evolutie, of het nou ten goede veranderd is of niet.