De 5 beste indie games met kunstzinnige strekking - Gamen als kunst

Of games ook kunst kunnen zijn, is een vraag die al jaren gesteld wordt. Kunnen games expressief zijn, een esthetische ervaring bieden, en in de kern vernieuwend zijn? Gelukkig zijn er steeds meer voorbeelden te vinden van indie games die iets bijzonders doen. XGN geeft je de vijf beste indie games met kunstzinnige strekking ter illustratie!

We hebben allemaal wel eens een slapeloze nacht doorstaan op de vooravond van een grote gamerelease. Soms kan zo’n slapeloze nacht zelfs, als je pech hebt, enkele weken, maanden of jaren doortrekken – bijvoorbeeld als Nintendo weer eens een datum opschort, als de nieuwste Duke Nukem wel héél lang op zich laat wachten, of als je nu eindelijk toch wel eens wilt weten wat Gordon Freeman aan het uitvreten is.

Tijdens alle triple-A stress is het dan extra fijn om af en toe volslagen onverwacht een pareltje in je schoot geworpen te krijgen. Je weet wel, zo’n intense gedachtenvrucht van een bebaarde, ongedouchte man die al zes jaar lang op zijn zolderkamertje alleen maar aan deze game aan het werken is. Kunst, heet dat. Dus schuif de Final Fantasies, de Call of Duties en de Assassin’s Creeds even opzij; deze lijst vertelt je welke vijf beste indie games die de status van kunst benaderen je echt moet checken!

Dit meesterwerk van designer Toby Fox, gemaakt met de Gamemaker engine, heeft anders dan het gros van indie games de populariteit niet weten te ontwijken. Undertale sloeg in als een bom, haalde het tienvoudige op van wat het oorspronkelijke Kickstarter-doel was, en ging meer dan een miljoen keer de virtuele toonbank over.

In Undertale speel je als een klein kind dat per ongeluk in The Underground belandt, het koninkrijk van de monsters. Je hebt als speler de keuze om je pacifistisch op te stellen tegenover de monsters, of om een ware genocide te ontketenen. Maar pas op welke keuze je maakt, want Undertale onthoudt beslissingen zelfs over verschillende new games heen. Zelfs je save-file verwijderen heeft geen zin; eenmaal een moordenaar, altijd een moordenaar.

Naast dit bijzondere staaltje programmeerwerk heeft Undertale ook nog eens een inventief vechtsysteem dat eerder op een spelletje Pong dan op een RPG lijkt. De combinatie van het bijzondere plot en de integratie daarvan met de gameplay maakt van Undertale een indie game die je niet snel meer zal vergeten. Undertale is niet alleen maar een van de beste kunstzinnige indie games, maar wordt door velen gezien als een van de beste indie games in het algemeen.

Speedrunners willen zich wel eens specifiek richten op een boss-rush mode in een actiegame. Een modus die vaak pas wordt vrijgegeven na het uitspelen van een story mode. De Franse ontwikkelaar The Game Bakers slaat de story mode meteen helemaal over, en zet met Furi een ijzersterke boss-rush only game neer.

Een mysterieuze vechtersbaas moet zich bewapend met alleen een laserpistool en een samoeraizwaard door tien niveaus van een futuristische gevangenis heen vechten. De moeilijkheidsgraad is zonder genade, maar blijft eerlijk. Toch zal een speler uren moeten oefenen voordat hij met al zijn krachten gebundeld de eerste van de tien bazen verslaat. En dan nog negen te gaan.

Het hoogtepunt van Furi is echter niet te vinden in de vloeiende controls, de uitdagende moeilijkheidsgraad of de flitsende graphics, maar de superdikke, moddervette soundtrack. Artiesten zoals Danger, Waveshaper en The Toxic Avenger sloegen de handen ineen om Furi van een combinatie fantastische techno, vaporwave en future tracks te voorzien. Furi is niet enkel een van de beste indie games met kunstzinnige strekking omdat het een muzikaal spektakel is, maar ook omdat het het principe van boss-rush in een nieuw jasje steekt.

Na vier jaar zwoegen verkocht Eric Barone meer dan een miljoen exemplaren van zijn Stardew Valley, waarin je een pennenlikker speelt die zijn of haar kantoorbaantje behoorlijk zat is. Gelukkig heb je van je opa een boerderij geërfd, waarop je het stadsleven kunt ontsnappen.

Je legt wat rijen mais aan, melkt je koeien, haalt wat ore uit de vervallen mijn, en werkt aan je relaties met de vriendelijke dorpsbewoners bij je om de hoek. Als je nu denkt dat dit wel heel erg op Harvest Moon lijkt, heb je 100% gelijk. Het was dan ook Eric Barones intentie om zijn favoriete game-serie helemaal te perfectioneren onder een andere naam.

De uniciteit van Stardew Valley zit hem dan ook niet in de gameplay, graphics of soundtrack, maar in het feit dat het een interactieve kijk is op een andere game-serie. Barone neemt dit nog een stapje verder door zelf dagelijks in contact te zijn met zijn fanbase en aan de lopende band op hun advies veranderingen in de game door te voeren. Samen met alle andere fans probeert hij van Stardew Valley niet alleen een van de beste indie games, maar ook de allerbeste Harvest Moon game te maken.

LISA: The Painful is gemaakt door Dingaling Productions, oftewel designer Austin Jorgensen. Deze turn-based sidescroller RPG heeft dankzij Kickstarter het daglicht gezien. De game is met de RPGMaker VX Ace engine in elkaar gezet en speelt zich af na het einde van de wereld.

Alle vrouwen zijn uitgestorven, en de laatst overlevende mannen zijn vooral bezig met drugsmisbruik en moord. Als hoofdpersonage Brad het allerlaatste meisje vindt en zij wordt gekidnapt, zet hij alles op alles om haar terug te vinden. Hoewel LISA: The Painful op het eerste oog een relatief traditionele turn-based RPG lijkt te zijn, blijkt al snel dat Brad wel erg gemakkelijk met de levens van zijn teamgenoten omspringt en zijn drugsgehalte naargeestig op pijl probeert te houden.

Goede en kwade keuzes maken is nog nooit zo ziek geweest als in LISA: The Painful, en gaandeweg moet je als speler echt je best doen om jezelf niet een beetje te gaan haten. Als je onsterfelijke ziel aan het einde van LISA: The Painful niet een beetje beschadigd is, is er wellicht iets mis met je... Alleen de meest bijzondere en beste indie games kunnen zo met je emoties spelen.

Er zijn weinig dingen saaier dan in een hokje van twee bij twee elke dag stempeltjes te zetten. Ontwikkelaar Lucas Pope is er magischerwijs toch in geslaagd dit interessant te maken, want Papers, Please is anno 2017 bijna 2 miljoen keer verkocht.

In Papers, Please speel je een immigratie ambtenaar die paspoorten checkt van mensen die de dictatuur Arstotzka in willen. Elk “level” worden de dingen die je moet controleren moeilijker, en moet je andere gereedschappen gebruiken. Waar je in het eerste level bijvoorbeeld alleen je betrouwbare stempel hebt, moet je later ook op je scanner en meerdere documenten letten. Hoe meer mensen je toelaat en hoe minder fouten je maakt, hoe meer je uitbetaald krijgt.

Je familie rekent op je salaris om te overleven, dus met elke zielige vluchteling die je helpt zonder dat dat de bedoeling is, doe je jezelf schade toe. Papers, Please onderscheidt zich daarom niet alleen maar als leuke variant van “zoek de verschillen”, maar biedt de speler een ethisch dilemma in game-vorm. Om de revolutionairen die je om de zoveel tijd om hulp vragen om het regime omver te werpen nog buiten discussie te laten...

De discussie of games ook kunst kunnen zijn, zal nog wel een tijdje verwoed doorgaan. De “ja” kant lijkt aan de winnende hand, hoewel de gevestigde orde nog op zich laat wachten. Deze vijf beste indie games met zeer kunstzinnige strekking maken het de “nee” kant gelukkig wel erg moeilijk. Zijn games kunst? Deze vijf in ieder geval wel!